Selepas kejayaan Kerajaan Madani memulihkan RM15.5 bilion dana awam hasil penyelarasan antara Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) dan pelbagai agensi penguatkuasaan dalam tempoh dua tahun terakhir, perhatian kini tertumpu kepada usaha mengekalkan momentum integriti dan ketelusan dalam tadbir urus negara.
Soalan besar kini timbul — bagaimana memastikan integriti bukan sekadar kempen bermusim, tetapi menjadi amalan wajib di setiap kementerian dan agensi?
🔎
Dari Pemulihan Kepada Pencegahan: RUU & Reformasi Baharu Jadi Fokus
Berdasarkan Belanjawan 2026, Perdana Menteri, Datuk Seri Anwar Ibrahim mengumumkan peningkatan keupayaan SPRM, Polis Diraja Malaysia (PDRM), Jabatan Kastam Diraja Malaysia (JKDM) dan Suruhanjaya Persaingan Malaysia (MyCC) — termasuk latihan dan aset baharu dengan peruntukan lebih RM700 juta.
Namun, menurut Ketua Pegawai Eksekutif Yayasan Sinar Untuk Malaysia (#RasuahBusters), Norhayati Nordin, tumpuan juga perlu diberi kepada perundangan baharu yang mengukuhkan struktur integriti secara menyeluruh.
“RUU Perolehan Kerajaan 2025, Akta Pendanaan Politik dan Akta Kebebasan Maklumat mesti dilaksanakan dengan berkesan,” katanya.
“Begitu juga dengan pemisahan kuasa antara Peguam Negara dan Pendakwa Raya — ini penting untuk elak konflik kepentingan dan pulihkan kepercayaan awam.”
Norhayati turut mencadangkan penubuhan ombudsman bebas bagi melindungi pemberi maklumat, selain memperkasakan Akta Perlindungan Pemberi Maklumat 2010 agar lebih efektif dan dipercayai masyarakat.
💡
Teknologi Sebagai ‘Perisai Baharu’ Integriti
Beliau berkata, integrasi teknologi seperti kecerdasan buatan (AI), blockchain dan analitik data besar (big data) boleh menjadi alat utama dalam memantau dana awam secara masa nyata.
Belanjawan 2026 turut memperuntukkan RM53 juta melalui Geran Pecutan Digital Malaysia bagi mempercepatkan penerimagunaan teknologi digital kerajaan termasuk pengkomputeran kuantum dan pengesanan deepfake.
“Apabila setiap transaksi dapat dijejak, peluang untuk manipulasi atau ketirisan akan berkurang drastik,” kata Norhayati.
📈
‘Governance Dividend’ & Pelaburan Berasaskan Kepercayaan
Bagi pakar perlembagaan, Prof. Madya Datuk Dr Wan Ahmad Fauzi Wan Husain, integriti bukan sekadar nilai moral — ia adalah aset strategik ekonomi.
“Apabila tadbir urus bersih, kos transaksi menurun, pelaburan meningkat dan produktiviti bertambah.
Inilah yang kita panggil governance dividend — pulangan ekonomi hasil kejujuran sistem,” katanya.
Beliau menambah, pelabur global menilai lebih daripada insentif fiskal; mereka menilai kebolehpercayaan dan ketelusan sistem pentadbiran.
Pemulihan dana awam RM15.5 bilion, katanya, telah memberi isyarat positif bahawa Malaysia mampu membina semula keyakinan antarabangsa.
🧭
Cadangan: Suruhanjaya Kedaulatan Negara (SUKEN)
Untuk memperkukuh mekanisme semak dan imbang, Dr Wan Ahmad Fauzi mencadangkan penubuhan Suruhanjaya Kedaulatan Negara (SUKEN) sebagai platform rentas agensi untuk menyelaras dasar integriti, fiskal dan sosioekonomi.
“Kita perlukan satu sistem yang mengukur impak integriti terhadap ekonomi dan kesejahteraan rakyat, bukan sekadar jumlah siasatan atau pendakwaan,” tegasnya.
Beliau turut menggesa agar Petunjuk Prestasi Utama (KPI) integriti beralih daripada ukuran prosedural kepada ukuran impak, seperti peratus nilai awam dipulihkan atau kecekapan penyampaian meningkat hasil reformasi tadbir urus.
👩🏻💼
Penjawat Awam Sebagai Tiang Reformasi
Mengulas pembinaan semula keyakinan terhadap perkhidmatan awam, Dr Wan Ahmad Fauzi menekankan pentingnya membina budaya kerja berasaskan amanah dan akauntabiliti kendiri.
Beliau menggariskan tiga prinsip utama pembaharuan perkhidmatan awam:
- Pelantikan berasaskan merit dan akhlak.
- Latihan bersandarkan etika dan maqasid.
- Budaya kerja dengan mentaliti audit kendiri (self-auditing mindset).
“Kuasa adalah amanah, bukan keistimewaan. Bila penjawat awam faham falsafah ini, reformasi integriti akan berlaku secara semula jadi,” katanya.
🌍
Reformasi Sebagai Tamadun Baharu
Kesedaran awam terhadap isu ketirisan kini meningkat, kata beliau, dan gelombang baharu generasi muda yang terlibat dalam program belia amanah menandakan transformasi nilai sedang berlaku.
“Reformasi tadbir urus bukan sekadar agenda pentadbiran, tetapi strategi pembinaan tamadun moden berasaskan nilai watan,” katanya mengakhiri.